گزارش اجتماعی ــ رعناامیری

ماجرای تخریب یک چهاردیواری بدون مجوز ساخت، دوباره سوژه رسانه ها شده است. تخریبی که حادثه تلخ «آسیه پناهی» را  در ذهن مردم زنده کرد.
پی ندارد، حتی ستون هم ندارد، تعدادی بلوک که روی هم بالا رفته اند و می گویند بیشتر «آلونک» است تا خانه. آلونکی ساخته شده از بلوکهای لرزان، که هر آن، احتمال ریزشش می رود. آلونکی ساخته شده در اراضی ملی متعلق به «مسکن و شهرسازی» و لرزان است مانند قلب زن که می داند خلاف کرده، خلافی که از نظر شهرداری بخشودنی نیست و بعد از چند تذکر کتبی و زبانی، مجبور به تخریبش می شود. ۲۹ آبان است و ماموران اجراییات در بندرعباس، برای اجرای یک حکم آمدند. نه پلیس، نه نیروی خانم و نه حتی یک مددکار که بتواند ماجرا را به درستی تحلیل کرده و به ماموران شهرداری کمک کند. هیچ کس نیست جز چند مامور شهرداری که طبق قانون باید حکمی را اجرا کنند. زن که می بیند سقف لرزانش هم دیگر خراب شده، هراسان است و دست به خودسوزی می زند و در نتیجه دست و قسمتی از قفسه سینه اش آسب می بیند. ۱۸ ذرصد سوختگی که او را روانه بیمارستان کرد و فیلم این ماجرا در فضای مجازی دل هر مرد و زنی را که از ماجرا مطلع شد، به درد آورد. دوباره شد آنچه نباید می شد. شبانه همه دست به کار شدند، از مداوای رایگان زن تا هزینه ها و پیدا کردن سرپناهی برایش، در دستور کار قرار گرفت. دستوری که باید خیلی زودتر از اینها انجام می شد.

*زنی در کرمانشاه
شش ماه از آن حادثه می گذرد. حادثه ای که بازتاب گسترده ای در رسانه ها داشته است. «آسیه پناهی» زنی که نمی‌خواست بی خانمان شود، ۶۱ سال داشت و از اهالی کرمانشاه بود؛ زمانی که ماموران واحد اجرائیات شهرداری، در ۳۰ اردیبهشت برای تخریب واحدهای بدون مجوز شهرک سجادیه، وارد عمل شدند، با ماموران وارد درگیری شده و خود را روی چنگک بیل مکانیکی انداخت که به علت بیماری تنگی نفسی که از قبل داشت، در همان روز و چند ساعت بعد از حادثه، درگذشت. حادثه ای که در ذهن و جان همه مردم مانده و قلبهایشان را  جریحه دار کرده است.
اما آیا به راستی تا کی، بی تدبیری ها باید سبب این اتفاقات دلخراش در جامعه شود. اتفاقاتی که با کمی مدیریت، می توانست بازتاب معکوس و مثبتی در ذهن مردممان داشته باشد.

مریم کاظمی، آسیب شناس اجتماعی با اشاره به حادثه بندرعباس و خودسوزی یک زن در زمان تخریب چهار دیواری‌ای که به آن پناه برده بود می گوید: همیشه جای خالی مددکاران اجتماعی در حوادث این چنینی، کاملا مشهود است. اگر قرار به کمک است باید قبل از اینکه اتفاق و حادثه ای رخ دهد انجام شود. به گفته این مددکار اجتماعی که هر روز حادثه های متعددی را تحلیل و واکاوی میکند، « نوش‌دارو بعد از مرگ سهراب» چه فایده دارد. اتفاقا وقتی بعد از وقوع حادثه، کمک ها شروع می شود، نامش از خیرخواهی تغییر میکند و اتفاقا جنبه بدآموزی آن بیشتر می شود. اگر کاری می شد انجام داد که همیشه راه های بسیاری وجود دارد، باید قبل از وقوع، صورت می گرفت.

*تناقض های یک شغل
«همیشه در چنین مواقعی، شهرداری از نظر مردم مقصر قلمداد می شود. در حالی که اگر به درستی نگاه و تحلیل کنیم. یک سری قصور از قبل  صورت گرفته و در آخر کاسه کوزه روی سر شهرداری خراب می شود.» رضا محمدی که سالها تجربه در واحد اجراییات دارد در گفت‌وگو با «وطن روز» با اشاره به ماجرای تخریب یک واحد غیر مجاز در بندرعباس که نتیجه آن خودسوزی زنی جوان می‌شود، گفت: «سالها کار در واحد اجراییات شهرداری، این را به من  و همکارانم آموخته که باید روانشناسی و روابط اجتماعی قوی ای در مواجه با مردم داشته باشیم زیرا در شرایط ناامن، باید با ملاحظات بسیار جلو رفت.»
به گفته محمدی، یک مامور اجراییات همیشه بین احساسات مردم و قانون یا حکمی که در دست دارد و مامور آن شده، سرگردان است. مخصوصا در محیط های خودمانی و محله‌ای، این سردرگمی درون مامور بیشتر هم می شود. اما مهمترین مسئله این است که باید اجرای قانون هزینه سنگینی به دنبال نداشته باشد و برای این منظور و در چنین مواقعی حتما باید از قبل، اقدامات لازم را فراهم آورد. حضور نیروی انتظامی برای حفظ امنیت و آرامش در محل موردنظر به وقت اجرای حکم بسیار با اهمیت است.
محمدی می گوید: همه این اجرای حکم ها که بر اساس مواد معین و مشخص در قانون، انجام می شود برای ایجاد آرامش در محیط زندگی‌مان است. اما اگر بخواهیم بدون در نظر گرفتن جوانب امر، به اجرای حکم در زمان و مکان مناسب بپردازیم، پس آرامش را مختل میکنیم تا ایجاد.
این کارشناس در حوزه اجراییات شهرداری خاطر نشان میکند که کمک‎ها و دلجویی‌هایی که بعد از حادثه انجام گرفت، همان اقداماتی است که قبل از اجرای حکم باید انجام می‌شد. این‌گونه نه حرمت شهرداری زیر سوال می‌رفت و نه موجب دلخوری مردم و هم همه در فضای مجازی و رسانه ای می شد. وی در صحبتهایش به این نکته نیز تاکید کرد: باید بهزیستی و موسساتی که وظیفه آسیب شناسی در جامعه و اقدامات عملی گسترده دارند فعال باشند تا شهرداری و هر نهاد دیگری در چنین مواقعی بی گدار به آب نزند.
محمدی با اشاره به تصاویر و فیلم هایی که از وضعیت آلونک در بندرعباس دیده است، تصریح کرد: همانطور که معلوم است این چهار دیواری هیچ تضمینی نداشته و هر لحظه امکان آوار شدنش می رفته و اگر آجرها فرو میریخت و افرادی در آن خدای نکرده آسیب می دیدند، دوباره این مشکل برای شهرداری به حساب می آمد. یعنی در چنین قضایایی تجربه نشان داده بدون تجزیه و تحلیل نباید اقدامی انجام شود. نه آنقدر دیر و نه آنقدر با عجله، با چنین مواردی نباید برخورد کرد و حتما باید مامورانی که برای چنین ماموریت هایی فرستاده می شوند، زبان مردم را بشناسند و عجول و پرخاشگر نباشند.
او از سختی های این شغل هم گفت.  سختی هایی که درو ن  منزل ماموران اجرائیات هم حاضر است؛ «بارها شده که خانواده ام از من خواهش کردند تا از واحد اجرائیات، خارج شوم. این خواهش ها بعد از هر اتفاقی در خانه ام برپا بود. یک روز خاله ام می آمد، یک روز عمو ، هر آشنایی که من را می دید از من می خواست که از این واحد خارج شوم. بنابراین به خوبی می دانم که این شغل چه سختی هایی دارد. سختی هایی که فقط در دل کارمندان بخش اجراییات شهرداری می گذرد.»

استفاده از خبر با ذکر منبع بلامانع است