گروه فرهنگی- شیما ناصری
در روزهایی که تمام دنیا با ویروس منحوس کرونا دست و پنجه نرم می کنند و بیماری در نزدیکی همه آدمها است، تنها همراه همیشگی کتاب است. در روزهای سخت بیماری، که حتی نزدیکترین اعضای خانواده هم نمیتوانند به تو نزدیک شوند، تنها دوست صمیمی که از کودکی با او اُخت گرفتی در کنار تو باقی خواهد ماند. کتاب تنها یار همیشگی است که از بدو تولد تا زمانی که این دنیا را ترک کنی، همراه تو میماند.
به مناسبت هفته «کتاب و کتابخوانی» خبرنگار «وطن روز» گفتوگویی با یکی از نویسندگان ادبیات حوزه پایداری و مقاومت داشته است که در ادامه میخوانید.
مریم عرفانیان متولد ۱۳۵۹ شهر مقدس مشهد است. وی تقریباً از ۱۰ سالگی شروع به نوشتن کرده و در ابتدای راه نوشتن را بر حسب علاقه آغاز کرده است. وی در ابتدا شروع به نگارش داستان های کوتاه به همراه تصویرگری می کند و با فرا رسیدن ایام نوجوانی در مسابقات داستان نویسی دانش آموزی کشوری شرکت و موفق به کسب رتبه های ممتاز استان خراسان نیز می شود.
عرفانیان آغاز فعالیت های خود را چنین تشریح میکند: از سال ۱۳۶۹ شروع به نوشتن کردم، اما به صورت حرفهای در سالهای ۷۸یا۷۹ بود که داستانهای کوتاه «شفایافتگان» را برای ماهنامه بینالمللی زائر نوشتم و هر ماه با چاپ داستانهایم بیش از بیش مشتاق نوشتن میشدم.
عرفانیان در مورد علاقهاش به کتاب، گفت: از همان کودکی، پول توجیبی هفتگیام را جمع میکردم و آخر هر ماه کتاب میخریدم. معمولاً هم به کتابهای علمی تخیلی علاقه داشتم، همینطور به ادبیات کلاسیک جهان نیز علاقه مند بودم و آثار نویسنده های بسیاری از جمله چارلز دیکنز، ویکتور هوگو، ارنست همینگوی و هانس کریستین آندرسن را مطالعه میکردم. اما این روزها به واسطه فعالیتم، بیشتر کتابهای چاپ شده در ارتباط با ادبیات پایداری و دفاع مقدس را مطالعه میکنم. وی همچنین گفت: در دوران کودکی آثار ژول ورن را خیلی میخواندم و بعدها بینوایان ویکتورهوگو را مطالعه کردم که تصویرسازیهای بدیع آن هنوز که هنوز است در ذهنم مانده است.
عرفانیان در مورد وضعیت مطالعه در جامعه در حال حاضر گفت: امروزه با وجود فضای مجازی و کتابهای پی دی اف اکثر مردم به مطالعه کتابهای الکترونیک و شنیدن کتابهای صوتی روی آورده اند، اما هیچ چیز جای کتابهای کاغذی را نمیگیرد.
وی در ادامه بیان کرد: یک کتابخوان واقعی در هر شرایطی همیشه در سبد خریدش جایی برای خرید کتاب در نظر میگیرد. چون کتاب نیز برایش به اندازه اقلام ضروری زندگی مثل خوراک، پوشاک اهمیت دارد.
مریم عرفانیان درباره ترویج کتابخوانی معتقد است: ترویج کتابخوانی اول از همه باید در خانواده شکل بگیرد، وجود کتابخانه در هر خانه و دیدن والدینی کتابخوان، بر کودکان نیز تاثیر می گذارد و او را به مطالعه تشویق می کند. اختصاص کتاب به عنوان هدیه جشن تولد، یا به مناسبت اعیاد مختلف از دیگر راهکارهای ترویج کتابخوانی در خانواده است. در جامعه نیز میتوان به معرفی نویسنده و کتابش، همچنین برگزاری مسابقات کتابخوانی و نشستهای نقد و بررسی کتاب اشاره کرد.
وی در ارتباط با مشکلات امروز جامعه ایران در حوزه کتاب تصریح کرد: افزایش قیمت کاغذ و به تبع آن افزایش قیمت کتاب، همچنین کاهش مطالعه به واسطه افزایش محبوبیت فضای مجازی در خانوادهها باعث شده تا سرانه مطالعه کتاب پایین باشد. تلفنهای هوشمند امروزه بیشتر وقت مردم را میگیرد و عده زیادی ساعتها مشغول گشت و گذار در شبکههای اجتماعی هستند و کلیپها و فایلهای صوتی موجود در آنها را دنبال میکنند. اما علاقه مردم به شبکههای مجازی هم فرصت خوبی ست برای ترغیب آنها به کتابخوانی و میشود از قابلیت همین فضا برای ترویج کتابخوانی استفاده کرد. مثلاً تولید محتوا (کلیپ، صوت، پادکست و …) از متن کتابها و گذاشتن در فضای مجازی راهکار بسیار خوبی است.
وی در خصوص نقش کتاب در جامعه کنونی گفت: رسانه ها در امر تبلیغ و تشویق به مطالعه در زمانهای که سرانه مطالعه کتاب بسیار پایین آمده و زنگ خطری برای عرصههای مختلف جامعه محسوب میشود، نقش مؤثری دارند.
این نویسنده در ارتباط با جمله معروف «کتاب خواندن باعث پیشرفت و ارتقاء جامعه میشود» گفت: تأثیر کتاب و کتابخوانی بر افکار مردم غیر قابل انکار است. یک مادر کتابخوان، کودکی علاقمند به مطالعه را تربیت میکند و این سیر در نسلهای بعد ادامه خواهد داشت. مطالعه کتاب خوب میتواند مبنای سبک زندگی مردم را تغییر دهد و در نهایت باعث پیشرفت و ارتقای جامعه شود.
وی با بیان اینکه با کتاب خواندن میتوان ذهن را ارتقا داد و تجربیات کافی را به دست آورد افزود: با توجه به بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) که درباره توجه به مسئله کتاب میفرمایند: «کتاب مجموعهای از محصولات یک فکر، یک اندیشه، یک ذوق، یک هنر و مجموعهای از یافتههای یک یا چند انسان است و ما باید خیلی مغتنم بشمریم که از محصول فکر آحاد گوناگون بشر استفاده کنیم، این کاری است که کتاب به ما تقدیم میکند، هدیه میکند، این هدیه کتاب به ما است، لذا کتاب یک پدیده و یک موجود ذیقیمت است، همیشه این جور بوده است، در آینده هم همینجور خواهد بود، لذا باید به کتاب اهتمام ورزید.» اهمیت کتاب در ارتقاء ذهن بسیار است.
ایشان در پایان گفت و گوی خود گفت: کتاب حاصل تجرب زیستی یک نویسنده یا راوی است. کتاب مثل معلمی است که مفاهیم مختلفی از سبک زندگی های گوناگون را به ما می آموزد. بنابراین با خواندن هر کتاب، تجربه ای تازه کسب می کنیم؛ تجربه ای که تا قبل از مطالعه آن، تجربه اش نکرده بودیم. اکثر مردم سلایق مختلفی دارند، ممکن است بعضی ها کتابی را مطالعه کنند که باب سلیقه شان نباشد و آن را نصفه و نیمه رها کنند. توصیه من به مردم این است که کتابی را مطالعه کنند که باب سلیقه شان باشد و تجربیات آن به بهبود کیفیت زندگی شان کمک کند.
استفاده از خبر با ذکر منبع بلامانع است