گروه بین الملل- ندا ذوقی

ویتنام کشوری با جمعیت ۹۶ میلیون نفری که در همسایگی چین قرار دارد، یکی از آسیب پذیرترین کشورها در برابر کرونا به شمار می رود، اما تا کنون تنها کمی بیش از هزار مورد ابتلا به این ویروس و ۳۵ مورد فوت بر اثر ابتلا ثبت کرده است.
اگرچه اکثر رسانه های غربی معتقدند که دلیل موفقیت ویتنام در مقابله با ویروس کرونا، حاکمیت استبدادی حزب کمونیست در این کشور است اما «مایا نیین» محقق رشته تاریخ و سیاست جنوب شرق آسیا، معتقد است، استدلال اقتدارگرایی ویتنام که در رسانه های غربی بدان پرداخته شده، تنها عامل موفقیت ویتنام در رویارویی با این همه گیری نیست. بلکه دولت ویتنام با کمک از ریشه های تاریخی و حافظه فرهنگی ملت، راه هایی در جهت همبستگی مردم این کشور در مبارزه با کرونا یافته است.
مایا نیین، در مقاله ای که در دیپلمات منتشر کرده، یادآوری می کند، ویتنام به عنوان یک کشور در حال توسعه، همانند کره جنوبی، توانایی تهیه تجهیزات انبوه برای تست کرونا را ندارد، همچنین از یک سیستم پزشکی پیشرفته برای درمان مبتلایان، همانند چین هم بی بهره است، پس تنها می توانست به شهروندان خود تکیه کند. بنابراین از یک کارزار تبلیغاتی در جهت همبستگی مردم استفاده کرد و دولت توانست از طریق انتشار پوستر و شعار در رسانه های جمعی و حتی استفاده از بلندگو که درگیری های تاریخی ویتنام را تداعی می کرد، زندگی روزمره شهروندان خود را با مبارزه علیه کرونا همراه کند.
این کارزار گاه با شعار یک مقام دولتی با عنوان «ما ویروس کرونا را مانند مهاجمان شکست می دهیم» و گاهی با اعلام گوینده خبر مبنی بر اینکه «ما همانطور که در گذشته بر بسیاری از دشمنان خود پیروز شده ایم، در برابر این ویروس هم پیروز خواهیم شد» ادامه یافت.
بلندگوهای دستی که در دهه ۱۹۶۰ میلادی به طور خاص برای هشدار به شهروندان در مورد حملات و بمب گذاری در طول جنگ ویتنام استفاده می شد، این بار برای جلوگیری از فراگیری کرنا مرسوم شد. دولت همچنین از هنرمندان خواست تا از طریق ساخت موسیقی و فیلم سعی در ارتقاء آگاهی مردم در مقابله با این ویروس نمایند.
بدین ترتیب، خیابان های ویتنام مملو از پوسترهای تبلیغاتی به سبک و سیاق پوسترهای منتشر شده در زمان جنگ ویتنام شد. در برخی از این پوسترها نوشته شده: «ماندن در خانه، یعنی کشور خود را دوست داریم.» در ادامه مردم نیز به صورت خودجوش به این حرکت پیوستند. خواندن یک ترانه مشهور مربوط به پیروزی در جنگ ویتنام و آمریکا در سال ۱۹۷۵ به وسیله برخی پزشکان، از این دست به شمار می رود. این روند کم کم تبدیل به یک مواجه نظامی با یک ویروس شد، تا جایی که جوانان داوطلب کمک در بیمارستان ها و اماکن قرنطینه شدند.

قائل شدن جلوه نظامی برای یک ویروس فراگیر، در برخی کشورهای غربی نیز به کار گرفته شد. «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه از همه گیری کرونا با عنوان «دشمن نامرئی و دست نیافتنی» نام برد و «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا خود را «رئیس جمهور زمان جنگ» نامید. در انگلیس «بوریس جانسون» کرونا را دشمن نامید و متعهد شد که مانند «دولت در زمان جنگ» از اقتصاد حمایت خواهد کرد.
اما ویتنام به دو دلیل استراتژی نظامی خود را ادامه داد. اول آن‌که، استعاره های جنگی، به صورت پیامی قوی و تاثیر گذار عمل می کنند و به راحتی یک مفهوم انتزاعی و ناآشنا را قابل درک جلوه می دهند. دوم آنکه، بخش عمده ای از فرهنگ مردم ویتنام بر اساس وحدت ملی در برابر مهاجمان خارجی بنا شده است. نبرد با فرانسه، چین و آمریکا هنوز در حافظه بسیاری از شهروندان ویتنامی حضور دارد. از این رو دولت ویتنام توانست میان این مهاجمان ارتباطی ایجاد کند تا مردم با بهره گیری از خاطرات، هویت و سنت های مشترک خود از دولت در مبارزه با کرونا حمایت کنند. تحقیقات نشان می دهند که ۹۴ درصد از شهروندان ویتنام به دولت در مبارزه با کرونا اعتماد دارند، در حالی که این آمار در ایالات متحده آمریکا کمی بیش از ۴۰ درصد است.
بنابراین موفقیت ویتنام در بحران فراگیری کرونا را نمی‌توان تنها در محدودیت اجباری دولت قلمداد کرد، بلکه دلیل آن را باید در متن تاریخ، فرهنگ و شرایط فعلی این کشور جستجو کرد.

  سایت خبری تحلیلی The Diplomat