گروه بین الملل – ملیکا کلهر

گزارش‌های پراکنده‌ای از واکنش‌هایی مرتبط با  ویروس کرونا علیه خفاش‌ها، از جمله کشتن آنها در کشورهایی مانند پرو، هند، استرالیا، چین و اندونزی گزارش شده است. دانشمندان هشدار می‌دهند که چنین اقداماتی می‌تواند عواقب جدی برای گونه‌های آسیب پذیر خفاش داشته و حتی خطر شیوع بیماری را نیز افزایش دهد.
دکتر متیو بورگرل، یک شکارچی ویروس برای «سیراد»، موسسه تحقیقاتی فرانسه است. او و همکارانش در دانشگاه زیمبابوه وارد غارهایی که محل زندگی خفاش‌ها هستند شده و نمونه‌هایی از فضله آنها را جمع آوری می‌کنند.
دانشمندان در آزمایشگاه، مواد ژنتیکی ویروس‌های خفاش‌ها را بررسی و طبقه بندی می‌کنند. آنها قبلا هم انواع دیگری از ویروس کرونا را کشف کرده بودند، از جمله یکی از خانواده‌های مشابه سارس و Sars-CoV-2.

این تحقیق بخشی از تلاش جهانی برای بررسی تنوع و ساختار ژنتیکی ویروس‌هایی است که خفاش‌ها ناقل آنها هستند و به همین شکل، ابزار لازم برای واکنش سریع را در صورت شروع یک بیماری فراهم می‌کنند.
دکتر الیزابت گوری از دانشگاه زیمبابوه می‌گوید:«مردم محلی به منظور جمع آوری گوانو به عنوان کود برای محصولاتشان به طور مکرر از محل زندگی این خفاش‌ها بازدید می‌کنند. بنابراین شناخت عوامل بیماری‌زایی که خفاش‌ها می‌توانند به انسان منتقل کنند ضروری است.»
متخصصان خفاش، برای از بین بردن ترس و افسانه‌های بی اساس در مورد خفاش‌ها، که تهدیدی برای حفاظت از محیط زیست است، کمپینی به نام «خفاش‌ها را سرزنش نکنید» به راه انداخته‌اند.
مدتهاست که این حیوانات مورد بی‌مهری، آزار و اذیت و تعصب بوده‌اند. در حال حاضر نیز آنها را برای شیوع ویروس کرونا مقصر می‌دانند و ترس و افسانه‌ها درباره خفاش‌ها شدت گرفته است.منشأ دقیق ویروسی که چنین ویرانی‌هایی را در سرتاسر جهان ایجاد کرده هنوز کاملا مشخص نیست اما اکثریت قریب به اتفاق دانشمندان معتقدند که از گونه‌ای حیوانی، و به احتمال زیاد یک خفاش، به انسان منتقل شده است. اما این بدان معنا نیست که خفاش‌ها مقصر هستند. این تداخل روزافزون ما با این موجودات وحشی است که ریشه این مشکل شناخته می‌شود.
شیوع بیماری‌های نوظهور با تخریب طبیعت توسط انسان در ارتباط است. هنگامی که جنگل‌ها یا علفزارها برای چرای گاو، پرورش سویا، یا ساختن جاده و آبادی از بین می‌روند، حیوانات وحشی مجبور می شوند هرچه بیشتر به انسان و دام نزدیک شوند و این به ویروس‌ها فرصت انتقال می‌دهد.

دکتر ریکاردو روچا از دانشگاه پورتو در پرتغال می‌گوید که به جای اینکه یک گونه یا گونه دیگر را سرزنش کنیم، باید سعی کنیم تا رابطه خود را با دنیای طبیعی دوباره ارزیابی کنیم. وی اشاره کرد که وجود خفاش‌ها برای داشتن یک اکوسیستم سالم و همینطور برای رفاه انسان، حیاتی است.
خفاش‌ها از حشرات و آفت‌ها تغذیه می‌کنند. آنها یکی از مهمترین عوامل گرده افشانی در مناطق گرمسیری هستند و بذر درختان موجود در جنگل‌های بارانی را پراکنده می‌کنند. خفاش‌ها حتی به مبارزه در برابر تغییرات آب و هوایی نیز کمک می‌کنند.
دکتر دیوید رابرتسون از دانشگاه گلاسگو می‌گوید ویروس Sars-CoV-2 احتمالاً دهه‌هاست که در خفاش‌ها وجود دارد و آنها توانایی آلودگی سایر گونه‌های جانوری را نیز دارند. به همین دلیل اگر خفاش‌ها همان اهریمنی که تصور می‌شود، بودند، قطعا نتیجه وحشتناک می‌بود.
نکته اینجاست که گزارش‌های پراکنده‌ای از واکنش‌های مرتبط با ویروس کرونا علیه خفاش‌ها، از جمله کشتن آنها در کشورهایی مانند پرو، هند، استرالیا، چین و اندونزی گزارش شده است. دانشمندان هشدار می‌دهند که چنین اقداماتی می‌تواند عواقب جدی برای گونه‌های آسیب پذیر خفاش داشته باشد و حتی خطر شیوع بیماری را نیز افزایش دهد.
داگلاس مک فارلین از دانشگاه کمبریج می‌گوید: «یک نگرانی عمده این است که بسیاری از گونه‌های خفاش در معرض انقراض قرار دارند، بنابراین حتی موارد کوچکی از یک حرکت اشتباه ممکن است صدمات جبران ناپذیری ایجاد کند و اثرات فاجعه باری را برای اکوسیستم‌هایی که انسان به آنها تکیه می‌کند داشته باشد.»
خفاش‌ها قرن‌ها در کنار انسان زندگی کرده‌اند. در شهر دانشگاه کویمبرا در پرتغال، خفاش‌ها بیش از ۳۰۰ سال است که یک کتابخانه قرن هجدهمی را اشغال کرده‌اند و از حشراتی که ممکن است نسخه‌های خطی موجود در این کتابخانه را نابود کنند، تغذیه می‌کند. اگر در هنگام غروب از این کتابخانه بازدید کنید ممکن است آنها را ببینید که از پنجره‌های کتابخانه بیرون می‌روند و روی خیابان‌های سنگفرش شده پایین می‌آیند.
ریکاردو روچا می‌گوید باید به یاد داشته باشیم که خفاش‌ها بخشی جدایی ناپذیر از شبکه‌های طبیعی پیچیده هستند که اکوسیستم‌ها را سالم نگه می‌دارند. وی می‌گوید: «اگر پیام بزرگی از این روزهای ناخوشایند در تاریخ برای ما وجود داشته باشد، این است که اگر ما طبیعت را بیمار کنیم، طبیعت نیز ما را بیمار می‌کند.»

سایت خبری BBC