گروه بین الملل – ملیکا کلهر

بیش از نیم دهه است که روسیه شبح وار، سیاست‌های ایالات متحده آمریکا را تسخیر کرده است. احتمال نفوذ مسکو و نقش بحث برانگیز آن در پیروزی ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ غیر قابل چشم پوشی است. همین موضوع باعث شد که ترامپ پس از پیروزی در انتخابات، بلافاصله درگیر برخی جدال‌های حقوقی شود. برای بسیاری، ارتباط ترامپ و کرملین کاملا روشن است اما ترامپ دائماً وجود این ارتباطات را رد کرده و آنها را صرفا “حقه” و شایعه می‌نامد. به هر حال نمی‌توان این را هم فراموش کرد که پس از انتخابات تعدادی از همکاران سابق وی، به جرائم کیفری متهم شده و از دور خارج شدند.
اینکه مسکو از تلاش برای ایجاد هرج و مرج در صحنه داخلی آمریکا چه چیزی به دست آورد، سوالی بی‌جواب باقی مانده است. روسیه در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با سال ۲۰۱۶ در موقعیت ضعیف‌تری قرار دارد. اقتصاد این کشور پس از سقوط قیمت نفت، دچار مشکل شده و به نظر می‌رسد که نارضایتی‌های عمومی از ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، که مدتهاست بر منصب قدرت تکیه زده، رو به افزایش است. همچنین تلاش آشکاری که برای مسموم کردن الکسی ناوالنی صورت گرفت نیز آسیب شدیدی به وجهه دولت پوتین وارد کرد.
همزمان با افزایش شانس پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، با توجه به اینکه تغییر در دولت ممکن است منجر به تحریم‌های بیشتر و سردتر شدن روابط ایالات متحده و روسیه شود به نظر می رسد طبق آمار، ارزش روبل روسیه سقوط قابل توجهی را تجربه کند.
جالب است که طی چهار سال گذشته، دولت ترامپ به اشکال مختلفی در برابر کرملین سختگیر بوده است. آمریکا بارها و بارها تحریم‌ها علیه مقامات و شرکت‌های روسی را تصویب کرده و تلاش ذاشته تا هم پروژه‌های گازی روسیه در اروپا را تضعیف کند و هم از طریق فروش اسلحه، قوای نظامی برخی از همسایگان اروپایی روسیه را بهبود بخشد. اما رابطه ترامپ با روسیه، خود داستان جدایی دارد و گفته می‌شود که با وجود این اقدامات کینه توزانه‌ دولت آمریکا در مقابل روسیه، عده‌ای معتقدند که ترامپ هرگز شخصا مخالفت جدی‌ای در مقابل روسیه نشان نداده است.

به هر حال بایدن نیز از اعضای دولتی بود که به نظر می‌رسید روابط ضعیفی با روسیه داشته و به همین دلیل “بازیابی” این روابط با مسکو نمی‌تواند فرصت طلبی و نان به نرخ روز خوری کرملین را ارضا کند.
به عنوان رئیس جمهور، بیشتر کارشناسان انتظار دارند که او فشار بیشتری را بر مسکو تحمیل کرده و با شرکای اروپایی که مواضع سختگیرانه‌تری در مقابل روسیه دارند، بیشتر همکاری کند.
بایدن در اولین مناظره خود ترامپ را “توله سگ پوتین” معرفی کرد. این در حالی است که جمهوری خواهان مدعی هستند پسر بایدن ۳.۵ میلیون دلار به شکلی غیرقانونی، از همسر شهردار سابق مسکو دریافت کرده است. اما بایدن این ادعا را بی جواب گذاشت. بایدن در سالن اجتماعات CNN در ماه گذشته، روسیه را “دشمن” خواند. این را هم نمی‌توان فراموش کرد که او در سفر خود به پایتخت روسیه در سال ۲۰۱۱ (به عنوان معاون رئیس جمهور) به رهبران حزب مخالف اعلام کرد که پوتین نباید دیگر نامزد ریاست جمهوری شود. اگر بایدن رئیس جمهور شود باید فکر دیگری برای قرارداد هسته‌ای بین این دو کشور کند. قراردادی که تعداد کلاهک‌های هسته‌ای آنها را محدود می‌کند.
طبق نظر تی. جی. داکلو، سخنگوی کمپین انتخاباتی بایدن، دولت او با وجود اینکه برای برقراری ثبات استراتژیک بین دو کشور تلاش خواهد کرد اما همچنان نگاهی از موضع قدرت به روسیه خواهد داشت. دولت حاضر هرگز تهدید روسیه را جدی نگرفته است اما بایدن از قدرت متحدان آمریکا استفاده خواهد کرد تا امکان تهاجم روسیه را خنثی کند و دموکرات‌های غربی را راضی نگه دارد.
برخی کارشناسان دیگر نیز، فارغ از پیروزی در انتخابات نوامبر، آینده‌ای تاریک را برای روسیه پیش بینی می‌کنند. دیمیتری ترنین، از مرکز کارنگی مسکو، در یک وبینار گفت: هر دو نتیجه برای روسیه بد خواهد بود. من انتظار دارم که روابط بدتر شود. اگر ترامپ پیروز شود، کنگره آمریکا به این پیروزی واکنش نشان خواهد داد، و این روسیه است که دوباره به خاطر این پیروزی به سختی مجازات خواهد شد، حتی شاید بیشتر از سال ۲۰۱۶. و اگر بایدن پیروز شود، او به جهانیان نشان خواهد داد که عروسک پوتین نیست و او را خیلی جدی نخواهد گرفت.
درواقع از دیدگاه روسیه، بهترین نتیجه برای این انتخابات، آشفته‌ترین حالت آن است. یعنی حالتی که ترامپ ببازد چرا که این احتمال وجود دارد او این شکست را نپذیرفته و در عوض بخواهد تا انتخابات را از طریق دادگاه و شکایت پیگیری کند. در این صورت ترامپ درحالی رئیس جمهور خواهد شد که دیگر نمی توان اتهامی به روسیه مبنی بر دخالت در انتخابات وارد کرد.
البته شاید بحران دموکراسی آمریکایی و ناامیدی جهانی از این کشور که در گوشه و کنار دنیا از مدتها قبل آغاز شده نیز یک پیروزی برای روسیه محسوب شود. شاید هم به طور کلی تصور اشتباهی از استراتژی روسیه وجود داشته باشد. شاید روسیه منتظر است که ایالات متحده در بی نظم‌ترین، و پر اختلاف‌ترین حالت خود قرار گیرد و قادر به مقابله با مشکلات داخلی یا خارجی نباشد. در این صورت، کرملین برای رسیدن به آرامش دیگر حتی نیاز نیست انگشت خود را هم بلند کند.