گروه ورزشی- وحید استرون
یکی از افتخارات دولت یازدهم و دوازدهم در حوزه ورزش، افزایش سرانه ورزشی برای بانوان و رفع تبعیضهای جنستی در ورزش قهرمانی مربوط به زنان است، موضوعی که با کسب مدال المپیک و جهانی زنان در مجامع بین المللی از سوی مسئولان وزارت ورزش و جوانان با افتخار از آن یاد میشود. چند روز پیش معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده درباره این موضوع گفته بود: «همواره دو محور عدالت جنسیتی ورزش و سلامت را در ورزش زنان دنبال میکنیم و و اقدامات خوبی در ۴١ سال گذشته برای ورزش زنان صورت گرفته است». اما این صحبت معصومه ابتکار در حوزه ورزش تا چه اندازه نزدیک به واقعیتهای موجود در کشور است و چقدر مردان مسئول در حوزه وزارت ورزش و جوانان به عدالت جنسیتی در ورزش اعتقاد دارند.
با مروری بر عملکرد این وزارتخانه در هشت سال گذشته تعداد ورزشکاران زن و فضاهای ورزشی برای نیمی از جمعیت جامعه، رشد داشته و در حال حاضر بیش از ۴۰ رشته ورزشی در حوزه زنان وجود داشته است، اما برای رسیدن به شرایط مساوی زنان و مردان و امکان برخورداری امکانات و حضور بانوان در عرصههای ورزشی، هنوز راه طولانی در پیش است و بسیاری از ورزشکاران زن هنوز قادر نیستند در برخی از مسابقات و رشتههای ورزشی حضور داشته باشند. برخی از ورزشکاران زن در این بین معتقدند که «فقط وقتی مدالی برای کشورمان میآوریم، نام ما و ورزش زنان برای یک هفته در تریبونها مطرح میشود و سپس به فراموشی سپرده میشویم، تا مدال بعدی». اما حسن روحانی، رئیس جمهور گفته بود: «سالیان دراز قهرمانی فقط برای مردان بود و عرصه برای ورزش زنان آماده نبوده است اما امروز مدال آوران ورزش کشور هم مردان هستند و هم زنان» با این حال ابتکار میگوید: «تا آذر ماه وضعیت شاخصهای جنسیتی را از نظر آماری تبیین خواهیم کرد» و معتقد است «همواره دو محور عدالت جنسیتی ورزش و سلامت را در ورزش زنان دنبال میکنیم.»
*عدالت در ورزش، کلیگویی است
برای بررسی صحبتهای معصومه ابتکار، با رئیس سابق کمیته ملی المپیک گپ کوتاهی زدیم، سید مصطفی هاشمی طبا، حرفهای او را کلیگویی و مبهم میداند و در ادامه به «وطن روز» میگوید: کمیتههای جهان ورزش به امری که خانم ابتکار از آن به عنوان عدالت در ورزش نام میبرد، تساوی میگوید، یعنی امکانات یا امتیازهایی که برای مردان کشور وجود دارد، باید برای زنان نیز در دسترس باشد، اما در مجامع بین المللی ورزشی برای زنان و مردان موضوعی بهنام «عدالت» نداریم.
سید مصطفی هاشمی طبا، در ادامه میافزاید: معنی عدالت را در صحبتهای برخی از مسئولان سیاسی، متوجه نمیشوم. مثلا عدالت به این معناست که ما در ورزش شنا یا کشتی برای زنان امکاناتی را فراهم نماییم تا بتوانند در حضور تماشاگران مسابقه بدهند؟ عدالت در ورزش یک بحث مبهم و دقیقی نیست و اگر بحث تساوی حقوق زن و مرد در ورزش در میان است، باید بیش از گذشته امکانات لازم را برای ورزش کردن زنان در مقایسه با مردان در اختیارشان قرار دهیم و اتفاق بسیار خوبی است. اما اگر بگوییم که خانمها مانند مردان به ورزشهای قهرمانی در کشور بپردازند، نه این موضوع غلط است، چون طبق واقعیتهای موجود و اسلامی، زنان نمیتوانند همرده مردان در تعدادی از ورزشها مانند شنا، کشتی و… فعالیت مستمر داشته باشند. از دید من کپیکاری از کشورهای خارجی، قطعا در تایید کار و سیاستهای گفتاری نیست.
وی در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه دولت آقای روحانی و وزارت ورزش در هفت سال اخیر برای جامعه آماری زنان امکانات و فرصتهای ورزشی را فراهم کردهاند، میگوید: به نظر من این دولت یکی از افتخارات خود را در افزایش سرانه ورزشی برای بانوان میداند، اما عملکرد او مانند دولتهای قبل است و تفاوت چندانی ندارد. هر چند در طی این سالها امکاناتی برای نیمی از قشر جامعه در نظر گرفته شده، اما کفایت نمیکند و باید بیش از این امکانات در اختیار بانوان قرار بگیرد. این اتفاق بسیار خوب و مبارکی است که امکانات بیشتر از لحاظ کمی و کیفی را در اختیار بانوان قرار دهیم، اما فاصله حرف تا عمل زیاد است و فقط حرفهای خوشایند زدن برای زنان فایدهای ندارد. باید امکانات خوبی در اختیار خانمها گذاشته شود و اینگونه نیست که هر ورزشی که آقایان میکنند، به همان شکل نیز خانمها ورزش کنند. باید وزارت ورزش برای بانوان حداکثر امکانات را قرار دهد، اما برای مسابقات و ورزش قهرمانی موضوع متفاوت است و نمیتوان گفت که مساوات باید وجود داشته باشد، چون زنان نمیتوانند مانند مردان در خیلی از ورزشهای قهرمانی حضور پیدا کنند.
*رفع تبعیض نیازمند فرهنگ سازی است
در این بین نایب رئیس زنان فدراسیون فوتبال نیز براین باور است که نمیتوان عدالت جنسیتی را یکشبه در جامعه ورزشی کشور ایجاد کرد و باید در ابتدا بر روی مباحث فرهنگی کار شود. لیلا صوفیزاده در ادامه به «وطن روز» میگوید: اگر مسئولان ورزش کشور و معاون رئیس جمهور در تلاش است که تبعیض جنسیتی را در ورزش کشور ریشهکن نماید، پس میداند که این امر تا چه اندازه در میان برخی از مسئولین وجود دارد، اما هر رفع تبعیضی در جامعه به عنوان یک عنصر اجتماعی و فرهنگی، در ابتدا نیازمند تغییر رویکرد و فرهنگ سازی است. به عنوان مثال تا چند سال پیش حضور زنان در استادیومهای فوتبال یا برخی از رشتههای ورزشی، یک تابو و امری محال بود، اما بعد از ۴۰ سال، همه شاهد هستیم که زنان کشور در مجامع بین المللی خوش میدرخشند و حتی به استادیوم میروند و این موضوع آهسته آهسته با تغییر نگرش و فرهنگ سازی صورت گرفت.
