گروه اجتماعی ـــ رعنا امیری

شامپانزه ۲۰ ساله باغ وحش ارم و مادر «باران» سه ساله، یک هفته ایست که به دلیل فرود ضربات سهمگین بر سرش و خونریزی مغزی جانش را از دست داده است. مرگی که یک هفته مخفی نگه داشته شد.

*شامپانزه ای به نام باران
«باران» نام شامپانزه سه ساله باغ وحش ارم است. شامپانزه ای که هفت ماه پیش، داستانش نقل محافل رسانه ای و فضای مجازی شد. «باران» نارس به دنیا آمد. ناتوانی مادرش «شمسی»، باعث شد که دامپزشک وقت باغ وحش او را به کلینیکش برده و از او نگه‌داری کند. حالا باران یک شامپانزه سالم است. یک شامپانزه سالم که همراه مادر، ماهها بود در قفسی نزدیک دیگر شامپانزه ها نگه‌داری می شد. ۹ شامپانزه در یک قفس. همین نگه داری یکجا، دغدغه دار دوستداران حیات وحش شد. آنها میگفتند «شامپانزه ها را نمی توان بدون شناخت و طبقه بندی از نظر جثه و خلق و خو، همه را یک جا نگه داشت.» اما مدیرعامل باغ وحش ارم سبز تهران بارها به رسانه ها گفته بود که «حال همه شامپانزه ها که ۹ تن هستند خوب است و مشکلی در نگه‌داری آنها در یک محل وجود ندارد.»
حال خبر رسیده که «شمسی» ۲۰ ساله، مدتی است که چراغ خاموش، جانش را از دست داده است. باغ وحش صفادشت هم که هیچ شامپانزه ای ندارد به دنبال گرفتن باران از ارم است تا بتواند به رنگارنگی و تنوع حیواناتش بیفزاید. حالا بدن بی‌جان مادر شامپانزه سرشناس  باغ وحش پایتخت، برای کشف جزییات ماجرا، به کالبدشکافان سپرده شده تا علت ماجرا به دقت موشکافی شود. اطلاع رسانی که هفته ای به طول انجامید و حال، رسانه ها و دوستداران حیات وحش، از این اطلاع رسانی دیرهنگام گله دارند. گله ای به جا.

*باغ وحش ها و مرگ و میر حیوانات
باغ وحش تهران مجموعه ای گرانبها از حدود ۱۰۷ موجود و جانور است که آنها را با مبالغ کلان گرد هم آورده. مجموعه ای که علاوه بر باغ وحش تهران و صفادشت و دیگر مجموعه های خصوصی و با وجود علاقه مردم به مجموعه های تحت نگهداری آنها، طرفداران محیط زیست از نحوه مراقبت و تیمار آنها، آنهم در اوضاع نابسامان اقتصادی کشور، نگرانی دارند. نگرانی آنها بی مورد هم نیست؛ زیرا در ماههای اخیر حیوانات مختلفی در مجموعه های مختلف نگه‌داری از حیوانات، جانشان را به علتهایی مانند تنهایی، رسیدگی نامنظم درمجموعه های بزرگ ناهمگون، تغییر کم یا زیاد جیره غذایی و پرخاشگری در میان گروهها از دست داده‌اند. از دست رفتن هایی که پای انسان را به دنبال خود دارد. دلفین های دلفیناریوم برج میلاد هم یکی از آنها بود، زرافه باغ وحش صفادشت هم همبنطور و گونه های دیگری که طعمه منفعت طلبی انسانها و خرید و فروش های متعارف و تغییر جیره غذایی و نامنظمی خورد و خوراک  شدند.
مدیرعامل باغ وحش ارم در پیامی که توسط روابط عمومی خود به رسانه ها داده است از مرگ یک عدد میرکت و یک رأس آهو به دلیل کهولت سن و مرگ یک شامپانزه بالغ بر اثر ضربه فیزیکی همنوعانش طی ماه‌های اخیر خبر داده است. باغ وحش ارم اعلام کرده است که «شمسی»  ظاهرا در اثر نزاع و ضربه به سرش کشته شده و با وجود ظاهر سالم این شامپانزه ولی باز او را به کالبدشکافی فرستادیم تا علت را جویا شویم. علتی که دوستداران محیط زیست بارها و بارها آن را فریاد زدند.
مجید رستمی خو به «وطن روز» گفته است: «گوششان به حرف ما بدهکار نیست. از جانمان می گذریم و هرچه داریم را در اختیار مسئولان باغ وحش قرار می‌دهیم تا این حیوانات در هر کجای دنیا مخصوصا ایران در یک مسیر استاندارد و مشخص که کاملا در جهان شناخته شده است، نگه‌داری شوند. اما می‌بینیم و می‌شنویم که پای حیوان بیچاره تا به ایران می‌رسد و در این مجموعه ها که تمام هم و غم خود را بر خرید و فروش و کسب درآمد از این حیوانات گذاشته اند، جانشان را از دست می دهند.»