گروه سیاسی – راضیه فراهانی
سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران حدود ۶ ماه دیگر در شرایطی برگزار خواهد شد که مشکلات اقتصادی کشور به بحرانی ترین شکل خود در آمده است. افزایش سرسام آور اقلام مصرفی مردم، نایابی کالاهای اساسی و حتی داروهای مورد نیاز در کنار هزار و یک دلخوری به جا مانده از سال های دور و نزدیک، سبب شده تا بسیاری از ناظران از احتمال برگزاری انتخاباتی کم رمق سخن به میان آورند. با این حال احزاب و جریان های سیاسی فعال در کشور همچنان صندوق رای را یکی از اصلی ترین راه های حل و فصل مشکلات می دانند و از این رو کم نیستند آنان که نامشان به عنوان مدعیان بالقوه کرسی ریاست جمهوری شنیده میشود.
محمدرضا عارف، محمدجواد ظریف، محمد جواد آذری جهرمی، محمدباقر نوبخت و البته محمدرضا خاتمی و اسحاق جهانگیری، از جمله گزینه های منتهی الیه چپ سیاست ایران برای حضور در کارزار انتخابات به شمار میروند و البته در میان اصولگرایان نیز با چندین و چند مدعی وجود دارد. جدای از محمدباقر قالیباف و سید ابراهیم رئیسی که در عین تکیه بر کرسی ریاست قوای مقننه و قضائیه همچنان جزء مدعیان کرسی ریاست جمهوری به شمار می روند، از علیرضا زاکانی و سعید جلیلی گرفته تا مهرداد بذرپاش و محمود احمدی نژاد و عزت الله ضرغامی و…، نامشان در میان گعده های اصولگرایان به گوش می رسد.
در این میان آنچه می تواند انتخابات ۱۴۰۰ را از سایر انتخابات های برگزار شده در جمهوری اسلامی جدا کند، اعلام رسمی تمایل برخی خرده جریان های سیاسی فعال در میان اصولگرایان به ریاست جمهوری یک نظامی در ایران است. تا پیش از شهادت سردار سرافراز حاج قاسم سلیمانی، او یکی از گزینه های بالقوه ریاست جمهوری به شمار می رفت اما پس از شهادت ایشان، حسین دهقان، وزیر دفاع دولت اول حسن روحانی در کنار محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و البته علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی از جمله چهره هایی به شمار می روند که احتمال حضورشان در میدان رقابت کم نیست. بدین ترتیب و باتوجه یه تعدد نامزدهای انتخاباتی، آنچه محل ابهام است، ویژگی های رئیس جمهوری آینده جمهوری اسلامی ایران است. از این رو «وطن روز» در گفتوگو با کارشناسان و فعالان عرصه سیاست، به بررسی دیدگاههای آنان به رئیس آینده قوه مجریه پرداخت.
*سیاسی اما غیر نظامی
محمدصادق جوادی حصار، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی از جمله فعالان سیاسی به شمار میرود که تمایلی به فعالیت نظامیان در قامت رئیس قوه مجریه ندارد. او با بیان اینکه «ترجیحا کشور نیاز به یک چهره سیاسی جامعالاطراف غیر نظامی دارد»، میگوید: ««در قانون اساسی عنوان رئیسجمهور از رجال سیاسی انتخاب شده به آن معنا که رئیسجمهور باید سیاسی باشد. نظامیها در حوزه خود به خوبی فعالیت میکنند، چراکه در آن حوزه تعلیم و پرورش یافتهاند اما برای ریاست جمهوری باید فرد سیاسی فراتر از مسائل مختلف دارای تبحر و توانایی باشد تا در تمام حوزهها توانایی داشته باشد.»
این فعال سیاسی اصلاحطلب در بخش دیگری از گفتههایش با تاکید بر اینکه «به هیچ عنوان قصد کشیدن خط بطلان بر تواناییها و ظرفیتهای چهرههای نظامی کشور را ندارم»، به تشریح چرایی عدم حضور آنان در راس قوه مجریه پرداخته و متذکر میشود: «اما اولویت انتخاب رئیسجمهوری باید از میان چهرههای سیاسی باشد، چراکه در قانون اساسی ما آمده است، رجال سیاسی باید به عنوان رئیسجمهوری انتخاب شوند.»
او در پاسخ به این سوال که دیپلماتها نیز در انتخابات ریاست جمهوری موفق خواهند بود یا خیر نیز میگوید: «درباره دیپلماتها باید در نظر داشت که آنها یکی از گزینههای سیاسی بودن هستند، به عبارتی فردی که دیپلماسی آموخته، بنابراین از سیاست نیز عالم است.»
*کارآمدی شرط است
حسین کنعانیمقدم، تحلیلگر مسائل سیاسی اصولگرا دومین کارشناسی بود که در جریان گفتوگوی خود با خبرنگار«وطن روز» به دیدگاههای مطرح شده درباره رئیسجمهوری آینده ایران واکنش نشان داده و میگوید: «اینکه فردی در دوران دفاع مقدس در جبهه حضور داشته را نباید به عنوان نظامی بودن وی تلقی کرد. این موضوع تنها امتیازی برای وی محسوب میشود که در دفاع از میهن خود جانفشانی و حضور فعال در جبههها داشته است. اگر تصور برآن است که فردی در نیروهای مسلح به عنوان شخصیت مطرح و دارای عنوان و درجه است و میتواند رئیسجمهور خوبی شود باید درنظر داشت که وی باید کارآمدی لازم را هم برای ریاست جمهوری داشته باشد چراکه فقط نظامی بودن کفایت نمیکند.»
او در ادامه خاطرنشان کرد: «شخصی که در انتخابات ۱۴۰۰ قصد دارد کاندیدا شود باید با تمام حوزهها از جمله اقتصاد، فرهنگ، مسائل اجتماعی و … آشنایی و تخصص لازم را داشته باشد تا بتواند یک دولت کارآمد را بر سر کار بیاورد.» این تحلیلگر سیاسی اصولگرا با بیان اینکه «اگر شخصیت سیاسی نسبت به مسایل نظامی آگاهی نداشته باشد، فرد ترسویی است»، گفت: «برعکس اینموضوع هم است، اگر فرد نظامی به مسایل سیاسی اشراف نداشته باشد، آدم کمهوش تلقی می شود. ما باید تمام این موضوعات را در نظر بگیریم. اگر ما قصد داشته باشیم تا فردی را به لحاظ نظامی بودن به عنوان رئیسجمهور انتخاب کنیم باید توجه داشت که این رویکرد نقطه ضعف انتخاب است، اما اگر فرد مورد نظر هم به مسایل سیاسی و هم به مسائل نظامی اشراف داشته باشد، میتوان گفت که نقطه قوت او در کاندیدا شدنش خواهد بود.»
کنعانیمقدم در ادامه با تاکید براینکه مساله سیاست خارجی اولویت اول نظام نیست، بیان کرد: «نظام درحال حاضر نیاز به مدیری دارد که با تدبیر صحیح بتواند یک هیات دولت قوی را بر سر کار بیاورد و کارآمدی نظام را برای حل مشکلات کشور، در تمام مسائل ایجاد کند. اگر فردی تنها در سیاست خارجی تبحر دارد به نظر نمیتواند مسوولیت اجرایی کشور را برعهده بگیرد اما فردی که دارای تجربه ۴۰ سال گذشته در مسایل اجرایی کشور باشد و در فراز و نشیبها حضور داشته میتواند نمره خوبی را کسب و در معرض آرای عمومی برای ریاست جمهوری قرار بگیرد.»
این فعال سیاسی اصولگرا افزود: «سلبریتیهای سیاسی یا فرهنگی نمیتوانند مسوولیت یک قوه و شخص دوم کشور را برعهده بگیرند و این موضوع خلاف آن چیزی است که بتوان امورات کشور را در دست افرادیم بسپاریم که تنها به واسطه سلبریتی سیاسی و هنری بودنشان دارای رای هستند.»
*همه فن حریف
سومین کارشناسی که در گفتوگو با «وطن روز» به بررسی ویژگیهای رئیسجمهوری آینده ایران پرداخت، «علی صوفی» بود. این فعال سیاسی اصلاحطلب با اشاره به ویژگیهای ذکر شده در قانون اساسی برای مقام ریاست جمهوری گفت که «قانون اساسی، شاخصی را به نام رجل سیاسی برای کاندیداهای ریاست جمهوری انتخاب کرده است تا کاندیدای مورد نظر مدیر، مدبر و همچنین از ابعاد دیگر توانایی مدیریت کشور را داشته باشد.»
او افزود: «با توجه به شرایط فعلی جمهوری اسلامی و برخی شاخصهها، باید در نظر داشت اکنون ما با چالش بینالمللی، منطقهای و داخلی روبهرو هستیم. درواقع رئیسجمهوری آینده باید بتواند این شرایط را به خوبی مدیریت و برای عبور از این شرایط دارای توان و تبحر لازم باشد. به همین دلیل کاندیدای مورد نظر باید دارای تجربیات لازم باشد تا بتواند ریاست قوه مجریه را در دست بگیرد.» او همچنین خاطرنشان کرد: «شاید بتوان گفت که تبحر رئیسجمهوری آینده باید از تمام دورههای گذشته بالاتر باشد تا بتواند عهدهدار امور و وفاقی را چه در بعد داخلی و چه در بعد خارجی به وجود بیاورد.»
