محمد عرفان رفیعی- گروه فرهنگی 

صده ﺍﺧﯿﺮ ﺭﺍ ﺑﺎﯾﺪ یکی از ﺷﮑﻮﻓﺎﺗﺮﯾﻦ ﺩﻭﺭﻩ های هنری ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ معاصر جهان ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ. به طوری که ﺩﺭ این دوره «هنر» وابستگی شدیدی به تکنولوژی پیدا کرده و از اولین اتفاقاتِ این پیوند در این دوره از تاریخ هنر، هنر«عکاسی» ست.
دوربین عکاسی که توسط محمد شاه قاجار در سال ۱۲۲۱ به ایران رسید، سبب شد تا اولین پرتره های هنری در ایران، به روش داگرئوتایپ توسط عکاسان غربی و همچنین توسط شاهزادگان قجری به ثبت برسد؛ اما می توان از دوره پنجاه ساله سلطنت ناصرالدین شاه، به عنوان شکوفایی هنر عکاسی در تاریخ معاصر ایران یاد کرد، زیرا که ناصرالدین شاه خود اهل ذوق و هنر بود و به عکاسی علاقه شدیدی نشان می داد و بر این اساس بر توسعه این فعالیت هنری در درون دربار شاهنشاهی همت گماشت.

از شاخص ترین چهره هایی که در این دوره در مدرسه دارالفنون تربیت شد و توانست سبک و شیوه قابل توجهی از خود باقی بگذارد مرحوم محمد جعفر خادم بود. خادم با عکاسی طبیعت فعالیت خود را آغاز کرد و در ابتدای سال ۱۳۰۰ به همراه فرزند نامدارش مرحوم علی خادم توانست اولین پرتره های موسیقی در ایران را به ثبت رساند و از این جهت نام خود و فرزندش را در زمره اولین ها در این رشته از عکاسی به ثبت رساند.
پس از آن عکاسان بسیاری همچون: محمود پرتو، رضا طباطبایی، داریوش تهامی، غلامحسین ملک عراقی، محمود محمدی و…. توانستند با عکاسی به شیوه پرتره از هنرمندان برجسته ایران بخش مهمی از تاریخ فرهنگ و هنر ایران را به ثبت رسانند.
در دهه ۸۰ شمسی مجدداً هنرمندان برجسته ای پرورش یافتند که با مطالعه فعالیت های پیشینیان خود و ذوق و قریحه ذاتی توانستند فصل نوینی از هنر عکاسی پرتره را به جامعه ایرانی معرفی نمایند. یکی از این چهره های تاثیر گذار کامبیز باقری است. کامبیز باقری متولد آبان ۱۳۵۳ در تهران و فارغ التحصیل رشته «نقشه کشی صنعتی» است. باقری فعالیت عکاسی را بنا به علاقه و موقعیت شخصی از سال ۱۳۷۵ و با عکاسی طبیعت آغاز کرد.
وی در خصوص آغاز فعالیت های خود به خبرنگار «وطن روز» گفت: «در کودکی علاقه بسیار زیادی به موسیقی از خود نشان می دادم و نوازندگی چند ساز را هم تجربه کردم، اما هیچ گاه فرصت آموزش حرفه ای برایم میسر نشد، در صورتی که در ایام نوجوانی هم در یک گروه موسیقی نوازندگی گیتار بیس را بر عهده داشتم، اما به صورت حرفه ای نتوانستم این رشته را دنبال کنم. در آن ایام با دوربین خانوادگی که مدل «یاشیکا» بود شروع به عکاسی تجربی کردم تا این که علاقه ام نسبت به هنر عکاسی روز به روز بیشتر شد و با توجه به علاقه شخصی ام به موسیقی و رفت و آمد و دوستی با هنرمندان برجسته موسیقی ایران توانستم با مطالعاتی در خصوص ثبت و ضبط چهره های هنری ایران، ایده عکاسی پرتره را پی ریزی کنم. اما متاسفانه هیچگاه فرصت آموزش حرفه ای عکاسی برایم میسر نشد و به صورت کاملاً خودآموز فعالیت های خود را بدون تجهیزات اولیه و تنها با دوربین پدرم که مدل «کنونF1» بود به صورت آنالوگ آغاز کردم.

کامبیز باقری در ادامه گفت: پس از ایده پردازی های اولیه، به عکاسی پرتره از چند چهره شاخص هنری پرداختم که شاخص ترین آن چهره ها استاد محمد رضا شجریان بود؛ اما در تصاویر اولیه ضعف هایی مشاهده می شد که نیاز به تقویت داشت. از پی آشنایی و رفاقت با عکاس چیره‌دست جناب «ورقا عامری» توانستم علاوه بر آموزش های حرفه ای عکاسی، کیفیت فعالیت های خود را نزد ایشان ارتقا بخشم و موفق شدم از سال ۱۳۹۲ در اکثر فعالیت‌های حرفه‌ای ایشان، به عنوان همکار و دستیار حضور داشته باشم و در این مسیر، چه عکاسی‌های کارورزانه‌ از مراسمات خانوادگی، عکاسی صنعتی و چه عکاسی‌های حرفه‌ای از پرتره مشاهیر، همواره آموزه‌ها و مهارت‌هایم را در حد یک عکاس حرفه‌ای ارتقا بخشم.»
باقری در مورد روند عکاسی پرتره مشاهیر موسیقی گفت: دغدغه اصلی من در این سال ها همواره ثبت پرتره های مشاهیر موسیقی ایران بوده است، چرا که این اساتید همواره نقش مهمی در تاریخ موسیقی ایفا کرده اند، اما متاسفانه باید بگویم بسیاری از این اساتید از نگاهِ دوستان و همکاران بنده دور مانده بودند و هیچ گاه تصاویر پرتره از این بزرگان به ثبت نرسیده بود؛ تا اینکه در سال ۱۳۹۴ توسط حسین عصاران برای ثبت پرتره استاد ناصر چشم آذر برای کتاب «باران عشق» دعوت به همکاری شدم و این فرصت سبب شد تا فعالیت های حرفه ای را با این پروژه و در کنار آقای چشم آذر، آقای ویگن داودی و چند تن دیگر آغاز نمایم. در همان ایام و در گیر و دار پروژه آقای چشم آذر، با رضا افتخاری مدیر پروژه تاریخ شفاهی موسیقی ایران آشنایی پیدا کردم و توسط وی به این پروژه به عنوان مدیر عکاسی دعوت شدم؛ که از این رهگذر خوشبختانه توانستم تصاویر پرتره تعدادی بالغ بر ۳۰۰ چهره برجسته موسیقی ایران را به ثبت رسانم.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار «وطن روز» در خصوص مجموعه فعالیت هایش گفت: اینکه به صورت دقیق بخواهم از فعالیت های حرفه ای‌ام نام ببرم بسیار سخت است چرا که تجربه های بسیاری در این سال ها داشته ام، اما تا جایی که به خاطر دارم می توانم به عکاسی از ده‌ ها کنسرت موسیقی، بزرگداشت‌، جشنواره‌ و نمایشگاه به‌ صورت پی‌در پی و مداوم نام ببرم. همچنین همکاری با رسانه‌های ارتباط جمعی و در کنار آن تجربه همکاری با برخی از چهره های هنری را نیز در کارنامه داشته ام از جمله: فعالیت به عنوان «دبیر سرویس عکس» ماهنامه فرهنگی هنری «با ترانه»، همکاری با مجلات تخصصی مانند ماهنامه‌های «فیلم» و «هنر موسیقی»، همکاری با روزنامه‌های کثیرالانتشار همانند «ایران» و «هفت صبح»، همکاری با رسانه‌های مجازی تخصصی موسیقی و همکاری با اهالی موسیقی در خصوص انتشار عکس و کاور ترانه ها و ساخت موزیک ویدئو، مدیریت تیم عکاسی چند کنسرت نیز از فعالیت های گذشته من است.
کامبیز باقری در پاسخ به انتظارات شخصی اش به عنوان یک هنرمند از بخش فرهنگی دولت تصریح کرد: «اول از اینکه من هیچ گاه به شخصه خود را هنرمند نمی دانم، اما همواره خود را علاقه مند جدی به مقوله هنر دانسته ام و در پاسخ به پرسش شما باید بگویم که نه تنها بنده بلکه به نظرم جامعه عکاسی با توجه به هزینه های بسیار بالای این رشته اعم از تهیه دوربین، تجهیزات و چاپ و… در وهله اول از بیمه های هنری محروم هستند و چندان توجهی به این قشر هنری نمی شود که انتظار مساعدت دولتی انتظار چندان زیادی نیست و دوم اینکه هیچ امکاناتی از سمت دولت در اختیار عکاسان قرار داده نمی شود تا بلکه بتوانند بخشی از تجربه ها و فعالیت های خود را به صورت نمایشگاهی و یا حتی به صورت چاپ کتاب به علاقه مندان این رشته عرضه کنند و این به نظرم مهمترین انتظاراتی است که جامعه عکاسی می تواند از بخش دولتی داشته باشد که اگر این حمایت ها صورت نگیرد به نظرم دور نیست روزی که با سیر نزولی این رشته در کشور مواجه شویم و امیدوارم که به زودی این خواسته های اولیه نه تنها برای من بلکه برای تمام عکاسان جوان و پیشکسوت برآورده شود و به آرزوی محال و دست نیافتی تبدیل نشود.»
کامبیز باقری در بخش پایانی صحبت های خود بیان کرد: «امیدوارم روزی فرا برسد تا بتوانم تمام تصاویری که از تاریخ موسیقی ایران به ثبت رسانده ام را به جای نگهداری در مجموعه شخصی به صورت عمومی در اختیار علاقه مندان به موسیقی ایران قرار دهم و این مهم به نظرم تنها با حمایت بخش های دولتی یا خصوصی میسر می شود چرا که به صورت شخصی تامین هزینه های آن کمی دشوار و از اختیار بنده خارج است. به هر حال آرزوی همیشگی من سلامتی تمام مردم جهان به خصوص هنرمندان است و امیدوارم که آرزو هایم تا نفس در سینه دارم در واقعیت به وقوع بپیوندد و به خواب و رویا تعبیر نشود.»