گروه فرهنگی- محمد عرفان رفیعی

تئاتر، به عنوان شریان اصلی هنرهای نمایشی این روز ها در ایران حال و روز مساعدی ندارد و روز به روز ضعیف تر و تنها تر می شود و کسی هم نیست که در فکر درمان این هنر ملی-تاریخی ایرانیان باشد.
با آنکه از زمان ورود ویروس کرونا در ایران چیزی حدود ۹ ماه می گذرد و در این ایام سخت و جان فرسا تقریباً تمام زیر ساخت های کشور درگیر و دار مبارزه با این ویروس منحوس شده اند، دولت تا کنون تدابیری در حوزه هنر، به خصوص تئاتر نیاندیشیده و به همین دلیلی طی چند ماهه اخیر پیامدی جز نزول در روند این هنر در پی نداشته است.
از اوضاع نا بسمان بیمه های هنری گرفته تا اوضاع تعطیلی چند ماهه سالن های تئاتر و سینما و حالا هم اعمال محدودیت های بیشتر برای این هنر. این موضوع درحالی است که تئاتر و سینما سومین دوره تعطیلی خود را پس از شیوع ویروس کرونا می‌گذرانند. اما این روز ها با وجود زمزمه های برقراری دوباره برخی مشاغل،  اعلام شد که سالن‌های سینما و تئاتر می‌توانند از ۲۰ آبان فعالیت‌شان را آغاز نمایند اما تنها تا ساعت ۱۸ بعد از ظهر که این موضوع اعتراض بسیاری از هنرمندان و عوامل اجرایی هنر های نمایشی را در پی داشته است.
خبرنگار «وطن روز» برای پیگیری بیشتر این موضوع به سراغ «امیرحسین طاهری» از بازیگران خوب و توانمند تئاتر رفته است تا این اعمال محدودیت ها را از منظر وی بررسی کند.
طاهری در بخش آغازین گفت و گوی خود درباره اوضاع و احوال تئاتر در شرایط ۹ ماهه‌ی اخیر درگیری با کرونا گفت: ویروس کرونا به هرحال مختص کشور ایران نیست و تمام کشور های جهان را درگیر کرده است و می توان از آن به عنوان بزرگترین بیماری شیوع بشری بعد از آنفولانزای اسپانیایی یاد کرد. اما در خصوص تئاتر و شرایط ویژه ای که بر آن حاکم شده، باید بگویم که این شرایط تاسف آور نه تنها در ایران و به خصوص شهر تهران (که می توان گفت تئاتر حرفه ای در ایران به نوعی مختص تهران است و مخاطب اصلی آن از این شهر است)، بلکه در کشور هایی نظیر انگلستان و آمریکا که در حوزه تئاتر به نام و صاحب سبک هستند نیز اوضاع همانند ایران آشفته و بسیار ناراحت کننده است و من به شخصه پیش بینی می کنم که حداقل تا یکسال آینده یا در حالت خوش بینانه تا نوروز امسال درگیر آن باشیم. اما نکته مهم این است، با آن که تمام اصناف درگیر این محدودیت ها و اعمال قانون ها هستند اما به نظر می‌رسد که کمترین نگرانی ها نسبت به صنف «تئاتر» است.
طاهری در ادامه و در پاسخ به پرسش خبرنگار«وطن روز» در خصوص حمایت های دولت از تئاتر در شرایط کرونایی گفت: در ارتباط با این پرسش باید بگویم، بله حمایت شد؛ اما این حمایت ها تنها شامل عده ای محدود که عضویت خانه هنرمندان، خانه تئاتر، صندوق اعتباری هنر و … را داشتند صورت گرفت. اگرچه حمایت آنچنانی هم نبوده و تنها برای رفع معیشت روزانه هنرمندان بوده است. واقعیت آن است که بودجه اختصاص یافته برای هنرمندان آنقدر محدود و ناچیز بود که تنها کارکرد آن برای هنرمندان رفع گرسنگی است. در ابتدای شیوع بیماری مبلغ یک میلیون تومان از سوی «خانه تئاتر» برای هنرمندان تئاتر و مبلغ یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان از سوی «صندوق اعتباری هنر» برای تمام هنرمندان عضو این صندوق اختصاص داده بودند، که در شرایط فعلی تنها برای رفع گرسنگی هنرمندان بود. این انتظار از دولت می رود که در این شرایط حمایت های جدی از جامعه فرهنگی به عمل آورد، چرا که هنرمندان کاری جز ارائه هنرشان از دست شان بر نمی آید و باید خاطر نشان کرد که شخص هنرمند البته به غیر از تعدادی محدود که شهرت بالایی دارند، بقیه در شرایط عادی به دلیل تولیدات محدود، چندان در شرایط مالی مناسبی نیستند، چه برسد به شرایط ویژه کرونایی و اعمال محدودیت ها و تعطیلی ۹ ماهه ی سالن ها و برنامه ها، که این موضوع باعث می شود انتظارات هنرمندان در این شرایط از حمایت های دولتی بیشتر از گذشته باشد.
این بازیگر تئاتر در ادامه و درخصوص محدودیت های جدید تعیین شده مبنی بر فعالیت بسیاری از مشاغل از جمله «تئاتر» تا ساعت ۱۸ گفت: شرایط واقعاً اسفناک است و باز هم باید اشاره کنم که این شرایط تنها مختص کشور ما نیست و شرایطی است که در تمام جهان حکم فرما است؛ اما در خصوص شرایط اعمال محدودیت ها از ساعت ۱۸ به بعد باید بگویم که در وهله اول مخاطبی که قصد رعایت پروتکل های بهداشتی را داشته باشد به سالن های تئاتر یا سینما نمی رود. اما به هرحال اگر مخاطبی هم بخواهد با رعایت تمام شیوه نامه های بهداشتی به سالن ها مراجعه کند، آنقدر این تعداد کم است که جواب گوی مسائل مادی تولید چه در حوزه سینما و چه در حوزه تئاتر نیست و عوامل هنری هم در بن بست لغو یا برقراری شرایط مانده اند. از یک سو سلامتی هموطنان و از سوی دیگر شرایط حاکم بر هنر و هنرمندان در میان است و امیدوارم که با یک تدبیر حساب شده این مشکل حل شود.
وی افزود: در کشور کره جنوبی تا جایی که مطلع هستم هیچکدام از محدودیت ها اعمال نشده، زیرا مردم با رعایت تمام شیوه نامه ها در حال گذار از این بیماری هستند که بنظرم در این شرایط ۷۰ درصد مسئولیت ها بر عهده مردم عزیز است و ۳۰ درصد باقی مانده هم مربوط به شرایط زیر ساختی همانند ضدعفونی کردن محیط سالن های نمایش و همچنین برقراری فاصله اجتماعی و…. است؛ که در این شرایط می توان محدودیت ها را کاهش داد.
امیرحسین طاهری در بخشی از صحبت های خود و در پاسخ به پرسش خبرنگار «وطن روز» در خصوص بیمه هنرمندان گفت: من به شخصه از سوی «خانه تئاتر» بعد از مدتها بیمه شده ام و از این منظر ممنونم از مسئولان فرهنگی و به این نکته هم اشاره کنم، مبلغی که باید پرداخت کنیم برای بیمه تامین اجتماعی برای اعضای خانه تئاتر ماهیانه ٢٨۴ هزار تومان و بیمه تکمیلی سالیانه ۵٨٠  هزار تومان که ٢٠٠ هزار تومان تخفیف هم برای اعضای خانه تئاتر در نظر گرفته شده که به نظرم مبلغ کم و مناسبی است، اما این شرایط تنها برای هنرمندانی است که عضویت یکی از خانه های هنری را داشته باشد. متاسفانه هستند همکارانی که عضو هیچ صنفی نیستند و از بیمه هم محروم هستند و شرایط نامساعدی دارند و به نظرم باید بیمه تامین اجتماعی بدون در نظر گرفتن عضویت این دسته از هنرمندان تخفیف هایی در خصوص آنان اعمال کند. زیرا به هرحال این افراد نیز برای هنر این مملکت در حال تلاش هستند و کوچکترین حق شان هم همین مسائل پیچیده بیمه ای است.
طاهری در بخش پایانی گفتگو و در خصوص راه کار های برون رفت از شرایط فعلی و دمیدن جان دوباره به هنر تئاتر گفت: من به شخصه راه کاری برای برون رفت از این شرایط ندارم، چرا که راهکار ارائه دادن نیازمند جلسات همفکری میان دولت با اصناف است. اما دولت از صنف هنر نه تنها هم فکری نداشته بلکه از هنر تئاتر هیچ گاه حمایت جدی هم نداشته و این موضوع پنهان و عجیبی نیست و همگان در جریان هستند. تنها حمایت دولت همانطور که گفتم همین هزینه بیمه است که آن هم اگر عضو صنفی باشید شامل حالتان می شود و اگر نباشید که هیچ. اما باید بگویم مگر می شود تئاتر را از این سرزمین حذف کرد؟ تئاتری که سالیان سال است به صورت حرفه ای در این مملکت درجریان است، اما این روز ها متاسفانه باید بگویم که با این رویه پیش رو مصادف هستیم با حذف تمام و کمال‌تئاتر! امیدوارم دولت پس از پایان تعطیلی ها و کاهش محدودیت ها با برنامه ریزی دقیق و با رعایت تمام شیوه نامه های بهداشتی از تئاتر کشور حمایت کند و بودجه ای در خور شان هنر این کشور به این صنف تزریق کند، چرا که در این ایام بدنه تئاتر کشور بسیار شرایط دشواری را گذرانده است. همینطور باید ذکر کنم که در این ایام سالن های بسیاری با کمبود بودجه مواجه و ناچار از تعطیلی سالن ها شدند، از جمله سالن مستقل تهران که به نظر من نماد تئاتر در بخش خصوصی در سطح کشوری بود و مصطفی کوشکی عزیز و خانم هستی حسینی که از مدیران این سالن تئاتر بودند، زحمات بسیاری در طول سال ها برای این سالن متقبل شده بودند که با شرایط پیش آمده در کشور مجبور به تعطیلی آن شدند و این موضوع واقعاً ناراحت کننده بود. به نظرم وظیفه دولت یا ارگان های خصوصی است تا از این عزیزان حمایت کنند تا با برقراری این سالن ها مجدداً شاهد برقراری تئاتر در این سرزمین باشیم.

استفاده از خبر با ذکر منبع بلامانع است