گروه ورزش- وحید استرون
تقریبا روزی نیست که فیفا، نامه‌ای مبنی بر اعمال جریمه تیم‌های ایرانی برای پرداخت پول بازیکنان و مربیان خارجی شاغل در لیگ برتر، به فدراسیون فوتبال نفرستد و در تازه‌ترین اقدامات، پرسپولیس تا پایان وقت امروز (دوشنبه) فرصت دارد مبلغ باقی مانده از قرارداد برانکو ایوانکویچ (٧٨۴ هزار یورو و ۶٠ هزار فرانک سویس به عنوان جریمه) را پرداخت نماید و شنیده‌ها حاکی از آن است که این مبلغ توسط یکی از بانک‌های خصوصی تامین شده و به حساب مربی اهل کرواسی پرداخت می‌شود. قرداد این مربی با تیم پرسپولیس یک میلیون و ۱۱۴ هزار یورو بوده است. در این بین فدراسیون فوتبال نیز از این امر مستثنی نیست و بابت چند روز نشستن ویلموتس بر‌روی نیمکت تیم ملی و فقط کسب ۴ امتیاز در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر در منطقه آسیا، ۶ میلیون و ۱۳۷ هزار یورو (معادل حدود ۱۶۶ میلیارد تومان) باید به این مربی بلژیکی پرداخت نماید. البته تا چند روز دیگر حکم آندره استراماچونی نیز برای تیم استقلال صادر می‌شود و این باشگاه باید برای نیم فصل همکاری با این مربی ایتالیایی و سه دستیارش، مبلغ قرارداد ۲ فصل آنها را (۷۰۰ هزار یورو) بپردازد. نکته جالب‌تر اینکه اگر تا امروز مبلغ برانکو پرداخت شود، باشگاه پرسپولیس با یک چالش جدید روبه‌رو است و باید به فکر شکایت مربی اسبق آرژانتینی باشد که او نیز ماننده استراماچونی فقط نیم فصل بر روی صندلی مربیگری تیم سرخپوش پایتخت نشست و قراردادش گابریل کالدرون به‌همراه سه دستیار خارجی‌اش یک میلیون و ۲۰۰ هزار یورو است، موضوعی که برای باشگاه استقلال نیز صدق می‌کند و پنجره این تیم برای عدم پرداخت مبلغ قرداد دو ساله شفر (یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلاری) بسته است.
البته این مبالغ فقط بخش کوچکی از بدهی‌های فوتبال ایران به مربیان بعضا ناکارآمد و درجه چندمی اروپایی است و در شرایطی که کشور از تحریم‌ها رنج می‌برد و بسیاری از مردم به دلیل فقر، گوشت و مرغ را از سبد غذایی خانوارشان حذف کرده‌اند، طبق بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس، در ۱۰ سال گذشته فوتبال ملی و باشگاهی با ۳۰ میلیون دلار جریمه از سوی فیفا مواجه شده ا‌ند. در گزارش مرکز پژوهش‌ها مبلغ جریمه فدراسیون فوتبال نزدیک به ۷ میلیون دلار، پرسپولیس ۱۴ میلیون و استقلال نزدیک به ۹ میلیون دلار عنوان شده است. اما اگر به آمار دقیق‌تر نگاهی بیندازیم، آن زمان شاهد خواهیم بود برای سرمربیان تیم‌های ملی ۳۳۷/۶ میلیون یورو + ۴۵۰ هزار دلار، باشگاه پرسپولیس تهران ۶۵/۱۳ میلیون دلار و باشگاه استقلال تهران ۵/۸ میلیون دلار که مجموع آن به ۳۳۷/۶ میلیون یورو + ۶/۲۲ میلیون دلار خواهد رسید.
*افتخارات تیم ملی
این آمار و ارقام نجومی در شرایطی منتشر می‌شود که با نگاهی به افتخارات ۱۰ سال اخیر تیم ملی و سرخابی‌ها، شاهد هستیم بزرگترین افتخار تیم ملی و تیم امید کشورمان در ۱۰ سال اخیر که از مربیان خارجی بهره می‌بردند فقط دو حضور در جام‌های جهانی ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ و کسب مقام چهارم و سوم در گروهشان است. در مورد تیم امید نیز بیش از ۴۰ سال حضور در المپیک را تجربه نکرده است. آخرین قهرمانی ایران در جام ملت‌های آسیا مربوط به سال ۱۹۷۶ (۱۳۵۵) است و بعد از گذشت بیش از ۴۴ سال هنوز تیم فوتبال ایران نتوانسته این جام را به خانه بیاورد. هرچند که آنها در سال ۱۳۹۳ و در مرحله یک چهارم نهایی جام ملت‌های آسیا، مسابقه را با سرمربیگری کارلوس کی‌روش در ضربات پنالتی به عراق واگذار کردند.
*افتخارات باشگاه استقلال
در مورد عملکرد باشگاه استقلال نیز آخرین قهرمانی این تیم در لیگ برتر به سال‌های ۸۷-۸۸ بازمی‌گردد و پس از آن هیچ قهرمانی در لیگ برتر به دست نیاورده‌اند. این تیم در فصل ۹۲-۹۳ یکبار به نیمه نهایی لیگ قهرمانان آسیا صعود کرد و با شکست در مقابل اف سی سئول از گردونه مسابقات کنار رفت.
*افتخارات باشگاه پرسپولیس
اما وضعیت ۱۰ سال اخیر برای باشگاه سرخ پوش پایتخت کمی بهتر است، هر چند که آنها نیز با وجود هزینه بیش از ۱۴ میلیون دلار برای بازیکنان و مربیان خارجی، قهرمانی آسیا را تجربه نکرده‌اند و بزرگترین افتخارشان مقام نایت قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا در سال ۱۳۹۷ با شکست مقابل تیم کاشیما آنتلرز ژاپن و حضور در نیمه نهایی سال ۱۳۹۷ که با باخت سنگین مقابل الهلال عربستان همراه بود، است. البته آنها در لیگ برتر فوتبال ایران و در چهار سال اخیر (از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹) چهاربار فاتح جام قهرمانی شده‌اند و باید تا یک ماه آینده با مربی ایرانی و فقط یک بازیکن خارجی (بشار رسن از کشور عراق) به مصاف نماینده شرق آسیا در فینال لیگ قهرمانان آسیا بروند.
*پاسخ به یک سوال روشن
اما چرا این مبالغ در ازای هیچ عملکرد مثبتی و کسب حتی یک عنوان آسیایی به مربیان و بازیکنان خارجی پرداخت می‌شود؟ پاسخ این سوال را می‌توان در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس پیدا کرد که آمده است: در این حوزه هم سوءمدیریت وجود دارد و هم ضعف قانونی و خلأ ضوابط حقوقی مشخص. به علاوه اینکه روشن است واحدهای نظارتی وزارت ورزش و جوانان به عنوان متولی اصلی ورزش کشور و فدراسیون فوتبال بسیار ضعیف عمل کرده‌اند و نظارت مستمر و دقیقی در این خصوص وجود نداشته است. از سوی دیگر، در حوزه حقوقی به عمد یا سهو در قراردادها ایرادهای فاحشی وجود دارد و در مجموع مشاهده می‌شود این اتفاقات علاوه بر هدر رفت بیت المال، ضربه مهلکی به وجهه و اعتبار کشور در عرصه های داخلی و خارجی وارد آورده و حیثیت ملی و منافع عمومی ملت و نظام حکمرانی را خدشه‌دار کرده است. در ادامه تاکید شده است که این موضوع، مورد پیگرد قانونی قرار بگیرد و پرونده افراد و اشخاص باید به اتهام خسارت به اموال دولتی و حقوق عمومی و تضییع آنها به دادستانی ارسال شود.
استفاده از خبر با ذکر منبع بلامانع است
